BİREY NASIL OLUNUR?

İlkel ve geri kalmış toplumlarda evrenin merkezi cemaattir. Cemaatin dışındaki her olgu karanlıktır. Her cemaatin ”bağımsız”,kendine özgü tanrıları vardır. Türklerde buna Ülgen ,Yahudilerde ise ”Yahova” adı veriliyor. Ortaçağda ise evren kavramı kısmen büyür…

İnsanlık için artık dünya bu evrenin içindedir. Artık sadece cemaati değil,dünyayı, gökyüzünü, yıldızları merak ediyorlardı. ”İlahi” bir düzen algısı ve kadercilik vardı ve her kişinin o algı içinde de bir yeri vardı. Önceden belirlenmiş ve değişmesi zor olan bir düzenle işliyordu. Lord lord idi , köylü de köylü …

Lordun köylüden çıkar elde etmesi ve ondan hizmet talep etmesi ”tanrısal hak ” kabul ediliyordu. Bunun karşılığında Lordun yapacağı tek şey onları asgari düzeyde de olsa korumak ve doyurmaktır.

Feodal düzen ; toprağa dayalı sömürü karşılıklı sorumluluklar ve bir takım örf- anenevi ilişkilerle, kısıtlanarak da olsa bir dayanışma içinde gelişir gider vaziyetteydi …

Coğrafi keşiflerin başlamasıyla durağan olan bu hayat değişikliğe uğrar. Önce haçlı seferleri bu görevi yerine getirir.

Toplumun dinamikleri öne çıkar.

Toplumsal dinamikler ise hiyerarşiyi alt üst eder. Seçkin olarak doğmuş, seçkin sınıfın üyesi olarak toplumsal ayrıcalıklardan faydalanmış bir Lordun karşısına dikilen eski uşağı, daha dünün topraksız köylüsü yeni para babası ”magandadan” nasıl bir öfkeyle ürktüğünü düşünebilmeniz gerekir.

Avrupa feodalitesinin yerle bir oluşu sonrasında önce çarpık kentleşme ve varoşlar oluşmuş, sonrasında bilimsel şehirleşmeler doğmuştur…

Ortaçağ sonrasında bireyin keşfi ancak cemaat kültünün yok edilmesiyle ortaya çıkmıştır.

İnsanoğlunun / kızının ben kimim sorusunu sorabilmesi için geniş aile modelli feodalitenin yıkılması şarttır. Feodalizmi güçlü kılan yeni kapital ruhlu feodal beylerle ” birey” kavramı kurulamıyor.

Tüm bu olup bitenlerin ardından yüzyıllar geçmiş olsa bile daha cemaat anlayışından, hemşericilikten veya dini motiflere dayanan cemaatlerin içinden özgür ”birey” çıkarabileceğini zannedenler ise sanırım bir kaç uzun yüzyıl daha beklemek zorundalar…